Cijfers, oorzaken en gevolgen van vallen

Thuis, op de kinderopvang en op school. Door lekker actief te spelen en te bewegen, leert je kind springen, balanceren, landen, rennen, zwaaien en klimmen. Maar wat mensen nog wel eens vergeten, is dat kinderen zo ook leren inschatten of ze een bepaald risico wel of niet durven te nemen. ‘Haal ik de volgende stang van het klimrek?’. ‘Kan ik zo hard het bochtje om?’. (Risicovol) spelen helpt kinderen om dit steeds beter in te schatten.

En natuurlijk gaat het soms mis. Dan valt je kind. Dat is niet erg, dat hoort erbij. Maar ernstig gewond raken hoort daar niet bij! Dat is niet nodig én te voorkomen. Moeten we dan zorgen dat een nooit kind valt? Nee, zeker niet. We kunnen voorkomen dat ze (ernstig) gewond raken, door kinderen te leren hoe ze een val moeten opvangen.

Elk uur van de dag komen ruim 20 kinderen tussen de 0 en 18 jaar op de Spoedeisende Hulp terecht. Zij zijn gewond, en heel vaak komt dat doordat ze gevallen zijn. Van de ernstige wonden bij kinderen van 0 tot en met 11 jaar is 82% gebeurd bij een val.

• Kinderen van 0 tot en met 3 jaar vallen het vaakst van de trap, een stoel of bank, het bed en een speeltoestel.
• Kinderen van 4 tot en met 11 jaar vallen het vaakst van een speeltoestel.
• Kinderen van 12 tot en met 18 jaar vallen meestal tijdens het sporten of van hun fiets.

Kinderen vallen als je het niet verwacht

Opvallend: het gaat vooral mis bij gewone activiteiten. Dus op momenten dat je het eigenlijk niet verwacht. Wist je dat:

• kinderen vaker ernstig gewond raken na een val van de trap, dan na een val van de fiets?
• er veel meer kinderen tussen de 4 en 8 jaar op de Spoedeisende Hulp komen door een val van een speeltoestel, dan door een ongeluk tijdens de gymles?

Er zijn drie belangrijke redenen waarom kinderen nu meer vallen dan vroeger én daarbij ook vaker gewond raken.

1. Kinderen bewegen minder

Kinderen bewegen tegenwoordig steeds minder. Uit onderzoek blijkt dat 1 van de 4 kinderen niet genoeg beweegt. Door te weinig beweging:

• zijn kinderen niet sterk en soepel genoeg om een val veilig op te vangen
• weten kinderen niet hoe ze hun bewegingen kunnen veranderen om een val te voorkomen 

Daardoor vallen kinderen eerder en minder goed. En hebben ze een grotere kans om gewond te raken. 

2. Kinderen zijn te zwaar

Een natuurlijke reactie bij een val is het uitsteken van je armen naar de grond. (Te) zware kinderen breken of kneuzen daarbij eerder hun pols of schouder. Want door het extra gewicht krijgen de armen een grotere schok.

3. Kinderen weten niet hoe ze een val moeten opvangen

Kinderen bewegen te weinig en kennen daardoor hun eigen lichaam niet goed. Ze kennen ook hun grenzen niet. Hierdoor hebben ze te weinig ervaring met vallen tijdens het spelen. En ze weten al helemaal niet hoe ze een val goed op moeten vangen.

Kinderen van 0 tot en met 3 jaar die op de Spoedeisende Hulp komen, hebben vaak een gebroken schouder, pols of onderbeen (25%). Maar 19% heeft ook een hersenbeschadiging! Kinderen van 4 tot en met 11 jaar breken vooral hun elleboog, onderarm of hand/vinger (52%).

De gevolgen van een val zijn niet alleen lichamelijk. Kinderen kunnen door (ernstige) verwondingen ook:

• een tijdje niet meer spelen
• onzeker worden, waardoor ze niet meer mee durven te doen aan bepaalde spelletjes
• spelen niet meer leuk vinden

Door je kinderen te leren hoe ze goed moeten vallen, krijgen ze meer plezier in bewegen. Ze worden namelijk veel minder bang om te vallen. Spannende en snelle spelletjes, worden ineens veel leuker en niet meer eng! Want als ze vallen, kunnen ze de val goed opvangen.

Meer plezier leidt tot meer bewegen. En dat is goed voor de lichamelijke ontwikkeling van je kind. En hoe beter je kind beweegt, hoe kleiner de kans dat je kind valt.