Achtergrond

Ftalaten in speelgoed

Risico’s en regelgeving

Ftalaten zorgen ervoor dat je rubber en plastic kunt buigen. Handig voor speelgoed, maar voor jonge kinderen kunnen ftalaten schadelijk zijn. Hieronder leggen we kort uit wat ftalaten zijn, waar ze voor gebruikt worden, wat de risico’s zijn en welke regels er zijn voor speelgoed. Daarnaast geven we tips waar je op moet letten bij het kopen van speelgoed.

Auteur

Mieke Cotterink

Ftalaten zijn een bekend voorbeeld van weekmakers. Weekmakers zorgen ervoor dat plastic en rubber soepel en buigzaam zijn. Een handig product voor makers van speelgoed. Maar voor baby’s en jonge kinderen kunnen ftalaten schadelijk zijn. Daarom zijn er strenge regels opgesteld waar speelgoed aan moet voldoen.

Wat zijn ftalaten en waar worden ze voor gebruikt?

Hard PVC (plastic) kan zacht gemaakt worden door ftalaten (weekmakers) toe te voegen. Ftalaten zitten in veel plastic en kunststof producten. Denk onder andere aan (voedsel)verpakkingen, speelgoed, plakband, vinyl vloeren, elektrische snoeren, tuinslangen, opblaasbare voorwerpen en douchegordijnen. Maar ook in producten die niet van plastic zijn, zoals nagellak en shampoo. Vroeger werden ftalaten ook gebruikt in babyspeelgoed, zoals rammelaars en bijtringen.

Wat zijn de risico’s?

Sommige ftalaten hebben invloed op je hormoonsysteem. Op die manier kunnen ze slecht zijn voor de vruchtbaarheid. En ze kunnen nier- en leverproblemen veroorzaken. Daarnaast worden ftalaten in verband gebracht met astma en allergieën.
En bij kinderen in kwetsbare fases van de ontwikkeling, kan er meer risico zijn door blootstelling aan ftalaten. Denk aan de foetus (ongeboren kind) tijdens een zwangerschap, of aan baby’s en jonge kinderen.

Regels voor speelgoed

Dat is de reden dat het gebruik van deze stoffen beperkt wordt binnen Europa. De

Europese richtlijn die ftalaten verbiedt in speelgoed, in Nederland is dit onderdeel van het Warenwetbesluit Algemene chemische productveiligheid.

houdt in dat bepaalde ftalaten verboden zijn in alle speelgoed en een aantal andere verboden zijn in speelgoed dat kinderen in de mond kunnen nemen, oftewel waar kinderen op kunnen sabbelen.

Wanneer kan je kind een stuk speelgoed in de mond nemen?

Om deze vraag goed te beantwoorden, heeft de Europese Unie ter ondersteuning een richtlijn gepubliceerd. Hierin staat precies welk speelgoed en welke kinderverzorgingsartikelen kinderen in de mond kunnen nemen. Het uitgangspunt van de overheid is hierbij, is dat een product (of een deel ervan) dat in de hoogte, breedte en lengte groter is dan 5 centimeter, niet in de mond gestopt kan worden. Een product (of deel ervan) dat in de hoogte, breedte of lengte kleiner is dan 5 centimeter, mag wel. Denk bijvoorbeeld aan een babypop van 40 centimeter lang. De handjes en voetjes kunnen kinderen in veel gevallen in de mond nemen, maar het hoofd van de pop bijvoorbeeld niet. De handjes en voetjes mogen in dat geval dus geen ftalaten bevatten.